Ons schepencollege is dus voorlopig tegen een fusie met een van onze buurgemeenten...

Fusie of geen fusie?

Vorig jaar bleek dat onze Herkse burgemeester zonder medeweten van de gemeenteraad gesprekken voerde met de buurgemeenten Halen en Lummen over samenwerking en een mogelijke fusie. Groen Herk-de-Stad was toen erg verbaasd om dit via de krant te moeten vernemen. Later werd aangekondigd dat de drie gemeenten samen een bestuurskrachtmeting zouden laten uitvoeren door een extern bureau.

De zogenaamde bestuurskracht van een gemeente is afhankelijk van veel dingen. Beschikt de administratie over het geschikte personeel? Nemen de burgemeester en de schepenen hun verantwoordelijkheid bij belangrijke problemen? Heeft men de nodige financiën om een goede dienstverlening te organiseren? Niet noodzakelijk vragen waarmee alleen kleine gemeenten te maken krijgen, maar de kleintjes hebben sowieso minder mogelijkheden dan de groten.

"Het is niet onlogisch dat onze gemeente nadenkt over een samenwerking met de buurgemeenten", zegt Gunter De Ryck, Groen gemeenteraadslid, "Kleine gemeenten zoals Herk-de-Stad hebben het niet gemakkelijk om een moderne dienstverlening uit te bouwen en om de uitgebreide bevoegdheden die ze hebben correct uit te oefenen. De Vlaamse regering wil daarom komen tot grotere gemeenten en drong daarom aan op vrijwillige fusies. Intussen is het, realistisch gezien, te laat om nog voor de verkiezingen van 2024 een gemeentelijk fusie rond te krijgen."

Resultaten van de bestuurskrachtmeting

Onlangs werd de zgn. bestuurskrachtmeting van Herk-de-Stad, Lummen en Halen dan eindelijk voorgesteld aan de gemeenteraadsleden. Ook ons Groen gemeenteraadslid Gunter De Ryck was erbij.

"Het document zelf hebben we intussen ontvangen", zegt Gunter, "en we hebben een algemene toelichting gekregen. Uit deze analyse moet blijken dat er nog geen draagvlak is voor een fusie. De vraag is uiteraard bij wie er geen draagvlak bestaat. Bij de ambtenaren? Bij de politici? Bij de inwoners? Als reden wordt o.a. aangehaald dat sommige gemeenten eerder procesmatig werken en andere eerder organisch. Ook de gemeentebelastingen liggen moeilijk. De aanslagvoet in Lummen is 6,7%, in Herk 7% en in Halen 8%. Er zouden op dit ogenblik nog teveel van dit soort hindernissen zijn om een fusie vlot te laten verlopen. Het studiebureau ziet wel mogelijkheden in een doorgedreven samenwerking op bepaalde vlakken zoals personeel. Dat zou dan moeten gaan via een soort van projectstructuur of intergemeentelijke samenwerking.”

Groen heeft al eerder gevraagd naar een beter personeelsbeleid in ons gemeentebestuur. Veel personeelsleden nemen ontslag of gaan met pensioen. Men slaagt er nauwelijks in om die te vervangen, waardoor men duur personeel van privébedrijven moet inhuren. Of een intergemeentelijke samenwerking hier oplossingen kan bieden is nog maar de vraag. De andere gemeenten hebben minstens even grote problemen.

“Ons schepencollege is dus voorlopig tegen een fusie met een van onze buurgemeenten", zegt Gunter, “Niemand kan nu vertellen wat de volgende Vlaamse Regering zal doen, maar dan kans bestaat dat Herk-de-Stad gedwongen zal worden tot een fusie met één of meerdere partijen. En dan ligt het initiatief niet meer bij onze gemeente. We kunnen ons daar maar beter op voorbereiden.”

Een fusie als oplossing voor alle problemen?

"Als men echt over een fusie wil praten moet men van in het begin de burgers betrekken", zegt Gunter De Ryck namens Groen Herk-de-Stad, "Een fusie kan zorgen voor een grotere en sterkere organisatie maar het is niet per definitie dé oplossing voor alle problemen. De kans bestaat dat bij een fusie de afstand tussen gemeentebestuur en burger veel groter zal worden. Nu al vindt slechts 38% van de Herkenaars dat ze voldoende betrokken worden bij het beleid. Als men dus weigert de inwoners te betrekken, zal de ontevredenheid alleen maar groter worden. Willen we dat?"